Dong Quai — kobiecy żeń-szeń
Dzięgiel chiński jest źródłem fitoestrogenów, które oddziałują na kobiecy organizm. Często nazywany jest „kobiecym żeń-szeniem”.
Spis treści
- Dzięgiel chiński – zastosowanie i wskazania
- Dzięgiel chiński – wygląd, pochodzenie, morfologia
- Dzięgiel chiński – działanie, właściwości, skład
- Dzięgiel chiński – stosowanie i dawkowanie
- Dzięgiel chiński – interakcje z lekami i ziołami
- Dzięgiel chiński – skutki uboczne, przedawkowanie
- Suplementy i wyroby medyczne zawierające dzięgiel chiński
- Działanie
- Postacie i formy
- Substancje aktywne
- Surowiec
Dzięgiel chiński – zastosowanie i wskazania
Dzięgiel chiński jest coraz bardziej popularny w Polsce dzięki swoim właściwościom rozkurczającym i przeciwbólowym. Wyciągi z dzięgla znalazły zastosowanie w łagodzeniu napięcia przedmiesiączkowego, a także w zwalczaniu bolesnych skurczów podczas miesiączki. Korzeń rośliny może być również skuteczny w zmniejszaniu dolegliwości towarzyszących procesowi menopauzy.
Sama roślina ze względu na swoją rosnącą popularność i kierunek działania została szybko nazwana kobiecym żeń-szeniem. Właściwości rozkurczające oraz niewielkie działanie przeciwbólowe wyciągów z dzięgla pozwalają na ich pomocnicze wykorzystanie w łagodzeniu objawów endometriozy. Pewne znaczenie w zmniejszaniu dolegliwości u pacjentek ma również poprawa krążenia krwi w obrębie miednicy podczas stosowania preparatów zawierających korzeń dzięgla.
W tradycyjnej medycynie chińskiej różne części korzenia dzięgla wykorzystywano w terapii nadciśnienia tętniczego oraz stosowano je jako naturalne środki przeciwzakrzepowe usprawniające przepływ krwi. Należy zaznaczyć, że to zastosowanie jest związane z obecnością wyciągów z korzenia dzięgla w tradycyjnej medycynie ludowej Chin i nie jest potwierdzone badaniami naukowymi. Wyciąg z dzięgla chińskiego ordynowano również pacjentom cierpiącym na nerwobóle oraz stany zapalne stawów i mięśni.
Współcześnie wyciągi z korzenia dzięgla są badane pod kątem ich możliwych właściwości przeciwnowotworowych oraz odchudzających.
Dzięgiel chiński – wygląd, pochodzenie, morfologia
Dzięgiel chiński (łac. Angelica sinensis, ang. Dong quai) jest niewielką byliną występującą głównie w Chinach, Japonii oraz Korei. Dzięgiel należy do rodziny selerowatych (łac. Apiaceae) i rośnie najlepiej na górzystych i raczej chłodnych terenach. Dong quai można również spotkać w niektórych chłodniejszych rejonach Europy oraz Azji Środkowej.
Dzięgiel chiński osiąga zwykle około 1,5 metra wysokości, na pustej wewnątrz łodydze znajdują się pierzastodzielne liście. Białe, drobne kwiaty są zebrane w baldachy charakterystyczne dla rodziny selerowatych. Brązowy korzeń rośliny jest silnie rozgałęziony.
Surowcem zielarskim jest korzeń dzięgla chińskiego – angelicae sinensis radix. Korzeń rośliny ma charakterystyczny, ale przyjemny zapach.
Dzięgiel chiński – działanie, właściwości, skład
W składzie wyciągów z korzenia dzięgla chińskiego główną grupą substancji czynnych są fitoestrogeny, a jako najważniejszy spośród nich można wskazać ligustylid odpowiedzialny za działanie rozkurczające. Ponadto korzeń dzięgla jest też źródłem polisacharydów, witamin z grupy B, szczególnie witaminy B12, oraz kwasu foliowego. W surowcu potwierdzono także obecność kumaryn. W preparatach zawierających korzeń dzięgla występują również przeciwutleniacze takie jak kwas ferulowy.
Suplementy zawierające wyciągi z dzięgla chińskiego mogą działać rozkurczająco na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego oraz dróg moczowych, co jest związane z obecnością ligustylidu w ich składzie. Za możliwe działanie przeciwzapalne odpowiada kwas ferulowy, z kolei witamina B12 oraz kwas foliowy mogą przyczyniać się do złagodzenia objawów anemii.
Obecnie prowadzone są badania nad właściwościami przeciwnowotworowymi wyciągów alkoholowych z korzenia dzięgla chińskiego. Należy jednak pamiętać, by podczas terapii przeciwnowotworowej nie stosować żadnych substancji lub ziół bez porozumienia z lekarzem.
Dzięgiel chiński – stosowanie i dawkowanie
Dzięgiel chiński w Polsce jest dostępny w postaci sproszkowanej przeznaczonej do zaparzania, a także w formie kapsułek do stosowania doustnego.
W celu przygotowania naparu jedną lub dwie płaskie łyżeczki rozdrobnionego surowca należy zalać gorącą wodą i zaparzać pod przykryciem nawet do 30 minut. Napar można przyjmować dwa lub trzy razy dziennie.
Większość suplementów na polskim rynku zawierających wyciągi z dzięgla należy stosować jeden lub dwa razy dziennie po jednej kapsułce.
Dzięgiel chiński – interakcje z lekami i ziołami
Należy zachować szczególną ostrożność podczas jednoczesnego stosowania ekstraktów z dzięgla chińskiego oraz leków przeciwzakrzepowych. Istnieje ryzyko pojawienia się zaburzeń procesu krzepnięcia i wystąpienia krwotoku podczas jednoczesnej suplementacji.
Przyjmowanie leków antykoncepcyjnych i hormonalnej terapii zastępczej równolegle z preparatami z korzenia dzięgla może spowodować zaburzenia w gospodarce hormonalnej ze względu na zawartość fitoestrogenów w tej roślinie. Z tego powodu niezalecane jest również samodzielne stosowanie dzięgla podczas leczenia chorób nowotworowych.
Dzięgiel może wpływać na przyjmowane leki podobnie jak sok z grejpfruta. Jeśli zatem w ulotce leku jest ostrzeżenie, by nie łączyć go z sokiem z tego owocu, nie należy również stosować dzięgla.
Dzięgiel chiński – skutki uboczne, przedawkowanie
Stosowanie ekstraktów z korzenia dzięgla chińskiego nie jest zalecane w przypadku kobiet ciężarnych oraz karmiących piersią. Ze względu na zawartość fitoestrogenów preparatów z tej rośliny nie powinny przyjmować również dzieci. W przypadku ciężarnych regularne stosowanie może spowodować nawet poronienie.
Osoby przyjmujące wyciągi z dzięgla powinny zachować ostrożność ze względu na prawdopodobieństwo wystąpienia reakcji alergicznej i zaburzeń ze strony przewodu pokarmowego oraz fototoksycznych reakcji skórnych w połączeniu z promieniowaniem UV.
Suplementy i wyroby medyczne zawierające dzięgiel chiński
Działanie
- łagodzi objawy menopauzy (klimakterium)
- moczopędne (diuretyczne) (zwiększa objętość wydalanego moczu)
- przeciwanemiczne (leczenie niedoborów żelaza)
- przeciwzapalne
- uspokajające
- zwiększa perystaltykę jelit
Postacie i formy
- susz
- kapsułka
Substancje aktywne
- polisacharydy
- fitoestrogeny
- Kwas ferulowy
- flawonoligandy
- ligustylid
Surowiec
- korzeń