Co to jest keratyna? Co dają kosmetyki z keratyną do włosów?

Keratyna to jedno z najważniejszych białek budujących nasz organizm. To właśnie dzięki niej włosy są mocne i sprężyste, paznokcie twarde, a skóra chroniona przed czynnikami zewnętrznymi. Nic dziwnego, że kosmetyki z keratyną cieszą się ogromną popularnością – obiecują regenerację, wygładzenie i poprawę kondycji włosów.

1. Czym jest keratyna?
2. Jak działa keratyna na włosy?
3. Jak keratyna działa na paznokcie i skórę?
4. Objawy niedoboru keratyny
5. Pielęgnacja włosów – jak stosować keratynę?
6. Na czym polega keratynowe prostowanie włosów?
7. Suplementacja keratyny
8. Keratyna – najczęściej zadawane pytania
9. Keratyna – podsumowanie

Czym jest keratyna?

Keratyna to naturalne białko fibrylarne (włókniste), które stanowi główny budulec włosów, paznokci i zewnętrznej warstwy skóry, czyli naskórka. Jest białkiem nierozpuszczalnym w wodzie, bardzo odpornym na czynniki fizyczne i chemiczne oraz na działanie większości enzymów. Wytrzymałość keratyny wynika m.in. z wysokiej zawartości aminokwasów siarkowych, głównie cysteiny, które tworzą wiązania dwusiarczkowe stabilizujące jej strukturę. Keratyna jest produkowana przez komórki zwane keratynocytami w procesie keratynizacji. Włosy składają się z niej w nawet 90%.

Jak działa keratyna na włosy?

Działanie keratyny, zarówno tej naturalnie występującej, jak i dostarczanej w kosmetykach czy zabiegach (np. keratynowe prostowanie), opiera się na kilku mechanizmach:

1. Odbudowa i wypełnianie ubytków – włosy zniszczone (np. farbowaniem, stylizacją termiczną) mają ubytki w warstwie zewnętrznej (łuskach) i wewnętrznej (korze). Keratyna dostarczona z zewnątrz wiąże się z naturalnymi łańcuchami keratynowymi włosa i wypełnia te mikrouszkodzenia. Dzięki temu włosy stają się mocniejsze oraz mniej podatne na łamanie, kruszenie i rozdwajanie się końcówek.
2. Wygładzenie i domknięcie łusek – keratyna działa jak „cement” lub „plaster”, ponieważ domyka odchylone łuski włosa. Kiedy łuski ściśle przylegają do łodygi, powierzchnia włosa staje się gładka i jednolita, co daje efekt tafli. Skutkuje to wyjątkowym blaskiem (światło odbija się od gładkiej powierzchni), jedwabistością w dotyku oraz zmniejszeniem problemu puszenia się włosów – także w wilgotnym środowisku.
3. Ochrona i elastyczność – keratyna tworzy ochronną powłokę na powierzchni włosa, która zabezpiecza go przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych takich jak:

• wysoka temperatura (podczas stylizacji),
• promieniowanie UV,
• zanieczyszczenia i chemikalia.

Pomaga utrzymać odpowiednią sprężystość i elastyczność włosa, co sprawia, że jest bardziej odporny na uszkodzenia mechaniczne (np. podczas czesania, przesuwania głowy po poduszce czy noszenia czapki lub gumki do włosów).

Jak keratyna działa na paznokcie i skórę?

Keratyna to białko, które odgrywa kluczową rolę nie tylko w kondycji włosów, ale także w budowie paznokci i naskórka.

Paznokcie są zbudowane głównie z twardej keratyny, która odpowiada za:

• twardość i wytrzymałość płytki;
• ochronę przed uszkodzeniami, w tym przed łamaniem, pękaniem i rozdwajaniem paznokci;
• regenerację i odbudowę – keratyna dostarczana w odżywkach czy serach (zazwyczaj w formie hydrolizowanej, czyli w postaci mniejszych cząsteczek) wypełnia ubytki w strukturze zniszczonej płytki (np. po manicure hybrydowym czy kontakcie z detergentami);
• barierę ochronną, która zabezpiecza paznokcie przed szkodliwym wpływem czynników zewnętrznych.

Z kolei w skórze keratyna pełni funkcje ochronne i zabezpiecza głębsze warstwy skóry przed:

• urazami mechanicznymi,
• infekcjami i substancjami chemicznymi,
• promieniowaniem UV (częściowo).

Ponadto wraz z lipidami tworzy płaszcz hydrolipidowy, który zapobiega tzw. transepidermalnej utracie wody, czyli jej parowaniu z powierzchni skóry. Tym samym keratyna pomaga utrzymać elastyczność i nawilżenie skóry.

Objawy niedoboru keratyny

Niedobór keratyny najczęściej wynika z zaburzeń jej produkcji w organizmie lub uszkodzenia jej struktury pod wpływem czynników zewnętrznych.

Niedobór keratyny we włosach:

• osłabienie i zwiększona łamliwość,
• matowość i utrata blasku,
• nadmierne puszenie się i trudności w układaniu,
• rozdwajające się końcówki,
• większa podatność na uszkodzenia mechaniczne i chemiczne.

Niedobór keratyny w paznokciach:

• kruchość i łamliwość,
• rozdwajanie się płytki paznokcia,
• brak naturalnego połysku,
• wolniejszy wzrost paznokci.

Niedobór keratyny w skórze:

• suchość i szorstkość,
• utrata elastyczności,
• skłonność do podrażnień i mikropęknięć,
• wrażenie „cienkiej” skóry, łatwo ulegającej uszkodzeniom.

Pielęgnacja włosów – jak stosować keratynę?

Keratyna w kosmetykach działa przede wszystkim powierzchniowo, dlatego kluczem do osiągnięcia efektów jest regularność i dobór odpowiednich produktów.

Szampony z keratyną:

• dostarczają białka odbudowującego strukturę włosa;
• najlepiej sprawdzają się przy włosach osłabionych, puszących się i po zabiegach fryzjerskich.

Odżywki i maski keratynowe:

• najskuteczniejsza forma pielęgnacji – keratyna ma czas na działanie;
• stosuje się je po myciu – od kilku minut (odżywka – działa powierzchniowo) do nawet kilkudziesięciu minut (maska – działa głębiej);
• wygładzają i zmniejszają puszenie;
• nadają włosom połysk.

Sera i ampułki z keratyną:

• skoncentrowane preparaty, stosowane jako wspomagająca kuracja odbudowująca;
• nakładane na końcówki włosów zabezpieczają je przed łamaniem i rozdwajaniem;
• często wzbogacone o olejki i witaminy, które zwiększają efekt odżywczy produktu.

Jak używać kosmetyków z keratyną do włosów?

Ogólna zasada stosowania kosmetyków z keratyną jest prosta – trzeba obserwować włosy i reagować na ich potrzeby. Keratyna świetnie wzmacnia i wygładza, ale nadmiar tego białka prowadzi do tzw. przeproteinowania, przez co włosy stają się sztywne, matowe i trudne w układaniu. Z tego względu nie należy używać kosmetyków z keratyną non stop – dotyczy to zarówno szamponów, jak i odżywek, masek czy serum. Najlepiej wplatać je do pielęgnacji co jakiś czas i łączyć z kosmetykami nawilżającymi oraz emolientowymi.

Na czym polega keratynowe prostowanie włosów?

Keratynowe prostowanie włosów to profesjonalny zabieg fryzjerski, którego celem jest wygładzenie i wzmocnienie pasm.

Etapy zabiegu:

1. Oczyszczenie włosów mocnym szamponem, który ma za zadanie usunąć wszelkie pozostałości kosmetyków i maksymalnie rozchylić łuski włosa, aby umożliwić keratynie głęboką penetrację.
2. Nałożenie keratynowej formuły – specjalny preparat z keratyną wnika w strukturę włosa, uzupełniając ubytki białka i tworząc ochronną warstwę na powierzchni.
3. Aktywacja ciepłem – włosy pokryte produktem zostają wysuszone, a następnie wyprostowane przy użyciu nagrzanej do 200–230 stopni prostownicy, co „zamyka” keratynę we włosie i utrwala efekt wygładzenia.

Włosy stają się miękkie, gładkie, proste i grubsze, mniej się puszą i są łatwiejsze w układaniu. Po zabiegu można zrezygnować ze stosowania prostownicy, która uszkadza włosy. Efekt utrzymuje się zwykle do kilku miesięcy, w zależności od typu włosów i stosowanej pielęgnacji domowej. Należy pamiętać o stosowaniu łagodnych szamponów i odżywek, aby nie wypłukać keratyny z włosów. Im mocniejszą pielęgnację będziemy stosować, tym szybciej efekt keratynowego prostowania będzie zanikał.

Suplementacja keratyny

Suplementacja keratyny w formie kapsułek czy proszku nie jest powszechnie stosowana, ponieważ organizm sam produkuje keratynę z aminokwasów siarkowych oraz przy wsparciu witamin i minerałów. W praktyce suplementy działają raczej pośrednio, dostarczając składników potrzebnych do budowy keratyny:

• biotyna, cynk, żelazo, witaminy A i C – wspierają produkcję keratyny oraz zdrowie włosów, paznokci i skóry;
• aminokwasy siarkowe (cysteina, metionina) – podstawowy materiał budulcowy keratyny dostarczany z białka w diecie (mięso, ryby, jaja, rośliny strączkowe) lub dodatkowo w formie suplementów diety (jeśli sama dieta nie zapewnia odpowiedniej ilości).

Czysta keratyna (białko w formie kapsułek/proszku) słabo się wchłania, ponieważ jest białkiem nierozpuszczalnym, którego duże cząsteczki nie przechodzą efektywnie przez przewód pokarmowy.

Keratyna – najczęściej zadawane pytania

Jakie są wady keratynowego prostowania włosów?

Do wad zabiegu można zaliczyć:

• utratę objętości – włosy stają się dociążone i początkowo mogą wyglądać na płaskie lub przyklapnięte u nasady;
• wysokie koszty – zarówno samego zabiegu, jak i późniejszej specjalistycznej i delikatnej pielęgnacji (szampony i odżywki bez SLS/SLES, alkoholu i soli);
• szkodliwe substancje i ryzyko formaldehydu (zwłaszcza w tańszych preparatach lub starszej generacji);
• ryzyko uszkodzenia włosów ciepłem;
• ograniczenia pozabiegowe – konieczność unikania mycia, wiązania, spinania lub zaginania włosów przez 48–72 godziny po zabiegu;
• tymczasowość efektu;
• utrudnienia związane z koloryzacją – konieczność zachowania co najmniej 2 tygodni odstępu między zabiegiem a farbowaniem/rozjaśnianiem włosów.

Czy keratyna rozjaśni włosy?

Tak, keratynowe prostowanie może rozjaśnić włosy farbowane o jeden do dwóch tonów lub zmienić ich odcień. Najczęściej jest to efekt wypłukania chłodnych pigmentów i uwydatnienia ciepłych refleksów z powodu wysokiej temperatury prostownicy używanej do utrwalenia keratyny oraz reakcji chemicznej składników preparatu z barwnikiem. Z tego powodu koloryzację lub rozjaśnianie najlepiej jest wykonać przed zabiegiem keratynowym. Na naturalnych, niefarbowanych włosach zmiana koloru jest zazwyczaj minimalna.

Czy można używać zbyt dużej ilości keratyny do włosów?

Tak, nadmiar keratyny powoduje efekt przeciążenia (przeproteinowania) – włosy stają się ciężkie, sztywne i tracą objętość.

Keratyna – podsumowanie

1. Keratyna wzmacnia włosy, paznokcie i skórę – odbudowuje uszkodzenia, zwiększa odporność i elastyczność.
2. Kosmetyki z keratyną wygładzają i nabłyszczają włosy – domykają łuski, redukują puszenie i nadają połysk.
3. Dieta bogata w białko oraz suplementacja aminokwasów siarkowych, biotyny, witamin A i C wspierają syntezę keratyny w organizmie.
4. Keratynowe prostowanie dostarcza składników budulcowych, pogrubia i wygładza włosy.